Terug naar het overzicht

Bijziendheid: Achtergronden en mogelijkheden van een correctie

Problemen met het zicht komen veel voor. Het meest voorkomende probleem is bijziendheid, dat vaak al van kinds af aan optreedt. Gelukkig is het makkelijk te corrigeren. Dat is goed nieuws, maar wat gebeurt er eigenlijk tijdens het kijken met onze ogen als we bijziend zijn? Het antwoord daarop én informatie over de correctie, vindt u hier.

Wat is bijziendheid?

Om scherp te kunnen zien, moet het brandpunt van de ooglens precies op het netvlies in het achterste deel van het oog liggen. Om objecten op verschillende afstanden scherp te kunnen zien, kan de menselijke ooglens binnen bepaalde grenzen zijn brekingskracht dynamisch veranderen. Als de brekingskracht van de lens in totaal te hoog is of de oogbol te lang is, ligt de focus bij objecten in de verte vóór het netvlies. Het resultaat: zelfs bij de grootste inspanningen blijven de objecten vaag. Op korte afstanden kan wel gewoon goed worden gezien. Kortom: de persoon is 'bijziend'.

De maximale afstand waarop nog scherp gezien kan worden, wordt bepaald door de mate van bijziendheid. Als het niet te extreem is, valt het in het dagelijks leven vaak niet meteen op. Toch kan het tot problemen op school of in het verkeer leiden. Een oogmeting voordat een kind naar school gaat, is daarom een goed idee. Om een rijbewijs te kunnen halen, is het in ieder geval verplicht.

Hoe ontstaat bijziendheid?

Er zijn twee verschillende soorten bijziendheid. Ongeveer een kwart van de bevolking in geïndustrialiseerde landen heeft eenvoudige bijziendheid: myopia simplex. Genetische oorzaken en moderne leefgewoontes zoals intensief lezen en het gebruik van computers en smartphones worden ermee in verband gebracht, maar de precieze oorzaak blijft onduidelijk. Eenvoudige myopia wordt niet beschouwd als een ziekte en is over het algemeen mild tot matig. Dat is anders bij de tweede soort, de over het algemeen aangeboren degeneratieve myopia. De visuele problemen zijn daarbij veel groter en nemen meestal toe met de leeftijd.

Hoe kan bijziendheid gecorrigeerd worden?

In het geval van myopie worden voor brillen zogenaamde min-glazen met negatieve dioptriewaarden (bijvoorbeeld "-4") gebruikt. In principe zijn dit verstrooilenzen die de invallende lichtstralen uitwaaieren. Op deze manier gaan ze de te hoge brekingskracht van de gefocuste ooglens tegen. Ze zijn verkrijgbaar in mineraal glas of kunststof. Ongeacht het materiaal zijn negatieve lenzen te herkennen aan hun concave vorm: Aan de randen zijn ze dikker dan in het midden, waarbij het verschil toeneemt met de sterkte. Om ervoor te zorgen dat de randen ook bij hoge correctiewaarden in een modieus brilmontuur passen, zijn er glas- en kunststofsoorten met hogere brekingsindexen beschikbaar. Deze maken dunner geslepen glazen mogelijk.

Contactlenzen met negatieve dioptriewaarden kunnen als alternatief of aanvulling worden gebruikt. Omdat brillen tegenwoordig een trendy accessoire zijn, wegen praktische overwegingen vaak zwaarder dan esthetische. Voordelen van contactlenzen zijn bijvoorbeeld waarneembaar tijdens het sporten: in tegenstelling tot een bril, kunnen ze tijdens inspanning niet zomaar van de neus glijden. Bovendien zijn ze te combineren met verschillende sportbrillen.